Dilin tarihî seyri

İlk insan, Hz. Âdem’dir. O, hiçbir şey bilmez bir mağara insanı değil, İlâhî terbiyeden geçmiş bir yer­yüzü sultanıdır. Kur’anda anlatıl­dığı üzere, bu dünyaya halife olarak gönderilmiş, ken­di­sine “talim-i esma” mucizesi verilmiştir.¹ Talim-i esma, Cenab-ı Hak ta­rafından Hz. Âdem’e eşyanın isimlerinin öğ­retil­mesidir. “Allah, in­sanı yarattı, ona konuşmayı öğ­retti”² ayeti de bir yönüyle konumuza ışık tutmaktadır.

Bütün insanlığın Hz. Âdemden geldiği gerçeğinden hareketle, bugün yeryüzünde ko­nu­şulan farklı dillerin, başlangıçta Hz. Âdem’in ko­nuş­ma­sına dayandığını söyleyebiliriz. Aynı Âdem’in evlât­la­rına, değişik bölge­lerde farklı farklı renkler ve­ren İlâhî kudret, bu bölgeler­deki insanlara ayrı ayrı diller bah­şetmiştir. “…Dillerinizin ve renklerinizin farklılığı Onun ayet­lerin­den­dir”³ şeklindeki İlâhî ferman, bu gerçeğe dik­kat çe­ker.

“Bir şeyden farklı şeyler meydana getirmek,” Cenab-ı Hakk’ın devam edegelen âdetlerindendir. Aynı çekir­dekten değişik renklerde yaprak, çiçek, meyve yaratan İlâhî kudret, insanlık âleminin çekirdeği hükmünde olan Hz. Âdem’­den farklı renkte ırklar ve farklı konuşan diller meydana ge­tirmiştir. Bütün dünya dillerini dört ana grupta toplayan dil uzmanları, bir adım daha ile­riye gitseler bu dört grubun başlangıçta bir tek dile da­yandı­ğını göreceklerdir.

Dedesinin konuştuğu kelimelere yabancılık çeken günümüz insanı, dilin tarihî seyrini anlamada her­hâlde zorlanmayacaktır.

Diller muhtelif de olsa, bu dillerle ifade edilen haki­kat­ler evrenseldir. Söz gelimi, “bir işe çok el karışsa o işin karışacağı” gerçeğini her millet kendi kültürlerini yansıta­cak şekilde söylemişlerdir.

-Mesela, biz “Horozu çok olan köyün sabahı geç olur” deriz.

-İngilizler bunu “Aşçılar ço­ğaldı mı çorba tatsız olur;”

-İtalyanlar, “Çok ho­rozun öttüğü yerde güneş doğmaz;”

-İranlılar “İki kap­tan gemiyi batırır;”

-Ruslar “Yedi ebenin olduğu yerde bebek kör doğar” şeklinde ifade ederler.⁴