Aslında bütün insanlar birbiriyle akrabadır. Zira bütün nesiller Hz. Âdem’e dayanmaktadır.
Dört çeşit kardeşlikten söz edebiliriz:
1-Kevnî (evrensel) kardeşlik
2-Beşerî kardeşlik
3-Dinî kardeşlik
4-Nesebî kardeşlik
Kevnî (evrensel) kardeşlik, diğer bütün varlıklarla yaratılışta beraber olmaktan gelen kardeşliğimizi ifade eder.
Beşerî kardeşlik, insan olarak hepimizin aynı asıldan gelmemizi anlatır.
Dinî kardeşlik, aynı dine mensup kimselerin, -velev farklı etnik kimliklere sahip olsalar bile- benzeri his ve heyecanlarla yaşamalarıdır.
Nesebî kardeşlik ise, aynı anne-babadan gelen kimselerin kardeşliğidir. Eğer kardeşler kendi aralarında ciddi problemler yaşarlarsa, aynı anne-babadan gelmiş olmaları, bu problemleri aşmalarına yetmez.
Hz. Nuh’a “İkinci Âdem” de derler. Bazıları, şu an dünyadaki bütün insan ırklarının Hz. Nuh’un üç oğlu olan “Ham, Sam ve Yafes”ten geldiğini söylerler. Bunun sebebi, onun zamanında meydana gelen tufanda inkârcı insanların toptan helak edilmeleri ve sonraki insan nesillerinin Hz. Nuh ve Onunla beraber gemiye binenlerden gelmesidir. Aslında biraz daha geriye gittiğimizde karşımıza Hz. Âdem ve Hz. Havva çıkar, bütün insanlar ve ırklar bunlara dayanır. Bu açıdan baktığımızda, bütün insanları aynı ana-babadan gelen akrabalar olarak görmek mümkündür.
Nesep noktasında herkes, peygamber torunudur. İlâhî hikmet, insanların farklı milletlere, kabilelere ayrılmasını iktiza etmiş, böylece insanlık ağacında farklı renklerde insan ırkları meydana gelmiştir. Bu farklı ırklar, farklı kabileler içinde insanlar birbirine akrabalık bağlarıyla bağlanırlar. Bu akrabalık, yakınlardan başlayarak iç içe halkalar halinde yayılır gider.
İslâmiyet, akrabalar arasında “sıla-i rahim” esasını getirir. Yani, Müslümanlar akrabalık hakkını gözetmeli, birbirlerine gitmeli, gelmeli, aralarındaki bağları koparmamalıdırlar. Hz. Peygamber’e “Yakın akrabalarını uyar”1 emrinin gelmesi de son derece manidardır. Zira insan, başka çevrelere nisbetle yakın çevresinden daha ziyade sorumludur.
1 Şuara, 214